Streekhistorie
Deze pagina bevat links naar een groot aantal artikelen die samengevat de geschiedenis beschrijven welke zich in de loop der eeuwen in de streek in en rondom Dussen heeft voltrokken. Ook kunt u een rondwandeling maken door het Dussen van 1820 middels de kadasterkaarten met beschrijving. Tevens zijn een aantal losse artikelen en bronnen toegevoegd welke geschiedkundig voor Dussen interessant zijn.
Deze pagina is nog niet compleet en zal daardoor regelmatig aan veranderingen onderhevig zijn. De engelse samenvatting van deze website, welke door Marcel Lensvelt is samengesteld, bevat eveneens een stukje streekhistorie en is daarmee een aanvulling.
ALGEMEEN:
- Dussen in jaartallen
VOOR SINT ELISABETHSVLOED:
- Dussen, in prehistorie en Romeinse tijd
- Holland, ontstaansgeschiedenis
- Heusden van Teisterbant tot Holland
- Honswijk, een verdwenen woonoord
- Dussen, vóór St. Elisabethsvloed
- Start ontginning en kolonisatie door Graaf van Holland
- Dussen tijdens de ontginningsperiode
- Jan I van der Dussen in Slag van Woeringen
- Dirk VII staat Dussen af aan Hertog van Brabant
- Vermeldingen van Dussen in het register van de Hollandse grafelijkheid (1299-1345)
- Ontstaan en opheffing van het kapittel van Munsterkerk (1306-1316)
- Van Wijtvliet, ambachtsheren van Munsterkerk
- Ambachtsheren van Munsterkerk
- Lenen in Muilkerk in 14de eeuw
- Dussen in het Groot charterboek Graven van Holland van Frank van Mieris
- Charter waarin Munsterkerk in 1371 een eiland wordt genoemd
- Laarhuisje bakermat van Munsterkerk?
- Magnetometingen naar overblijfselen van Munsterkerk succesvol
- Raadselachtige plek voor kerk van Muilkerk
- Adriaen Herlear hoeve bakermat van heerlijkheid Muilkerk
- Infrastructuur en verkeer in de Groote Waard in 14de eeuw
- Ambachtsheren van Muilkerk
NA SINT ELISABETHSVLOED:
- Mythe St. Elisabethsvloed ontrafeld
- Dussen, ná St. Elisabethsvloed
- De eerste bedijkingen ná St. Elisabethsvloed
- Ordonnantie met betrekking tot aanleg van de Kornsedijk uit 1461
- Ordonnantie met betrekking tot aanleg van de Kornsedijk uit 1465
- Bewoning in Dussen tijdens aanleg Kornsedijk
- 'Vreemd volk' over de vloer bij aanleg Kornsedijk
- Aanleg Dussensche Ka in 1471 door 'Broekers'
- Pioniers in Friesland in 1505
- Dussen Monsterkerck en Muylkerck in de "Informatie van 1514"
- Verklaringen anno 1521 over eigendomsrechten in het gebied rond Dussen in de Verdronken Zuijhollantse Waert
- Land- of buitenpoorters van Dordrecht afkomstig uit Dussen begin zestiende eeuw
- Bewoning in Dussen begin zestiende eeuw
- Personen uit Dussen vermeldt in register van Illustre Lieve Vrouwe Broederschap in Den Bosch (1474-1575)
- Strubbelingen rond De Mouwe een stuk land aan De Dusse in 15de en 16de eeuw.
- De 10de penning van Maria van Hongarije in Muilkerk en Munsterkerk in 1543/44.
- Dussen tijdens de 80-jarige oorlog (1568-1648).
- Twee verklaringen van notabele ingezetenen uit 1634 ten aanzien van de buitendijkse landen onder Munsterkerk.
- Stuk uit 1643 in het archief van de Abdij van Berne.
- Oud Rechterlijk archief Muilkerk (1624-1755) en Munsterkerk (1668-1682).
- Pest in Dussen en de regio (1624-1625).
- Heer van Muilkerk, Laurens Busero, secretaris van stadhouder Willem II
- Gebeurtenissen in Dussen tijdens het Rampjaar 1672.
- De 200ste penning of familiegeld in Munsterkerk en Muilkerk in 1674.
- Kaart en metingen van de landen ten westen van Dussen gelegen
- Zuidhollandse Polder van aanleg en onderhoud tot privatisering (1679-1722)
- 'Uijtgerooft en geplundert' Franse plunderingen in Meeuwen en aan de Baan in Dussen in 1711.
- Beschrijving kaart van Zuidhollandsche polder uit 1749 met ingetekende bebouwing.
- Begraven in Muilkerk (1754-1810)
- Archief familiepapieren Heer van Muilkerk Dirk Elemans
- Archief familiepapieren Heer van Muilkerk Familie Berg
- Lijst van Schepenen der Heerlijkheid Dussen Muilkerk 1736-1810
- Watersnood van 1775, 1776 en 1809
- Op de vlucht voor het water in 1809
- Borgbrieven, 'import' in Dussen in 18de eeuw
- Revolutie en Franse tijd in de gemeente Dussen, 1780-1795
- VOC-opvarenden in 18de eeuw afkomstig uit Dussen
- Jongens uit Dussen als soldaat voor Napoleon
- Aanleg van de Rijksstraatweg door de Dussensche Polder in 1813-1814
- Patrimonieel goed in Dussen ten behoeve van Koning Willem I
- De komeet van 1843 zichtbaar boven Dussen
- De aardappelziekte in Dussen in 1845
- Gemeenteverslag Dussen van 1851
- Kasteelheren als verpachters van landbouwgrond in Dussen in de negentiende eeuw
- Rechtzaak over tiendrecht tussen kasteelheer en pachter in 1880
- Landverhuizing naar Amerika in negentiende eeuw
- Muntvondst in Dussen.
- Dussenaren vermeldt in de militieregisters
- Publieke veiling van de Heerlijkheid Dussen Munsterkerk in 1919
- Typhusuitbraak in 1925
- Tumulteuze waterschapsverkiezing van 1939
- De winter van 1963
- Dussen samen verder met Werkendam
REPERTORIA VAN DIVERSE LEENKAMERS (met betrekking tot Dussen):
- Praktische handleiding voor het gebruik van de leenkamers
- Rekening Daniële van der Merwede, baljuw Zuid-Holland
- Repertorium op de lenen van de Hofstede Dussen
- Repertorium op de lenen van de Heerlijkheid Muilkerk
- Repertorium op de lenen van de Hofstede van Riede onder Dussen
- Repertorium op de lenen van de Hofstede van Polanen onder Dussen
- Repertorium op de lenen van Leyenberg en Wijtvliet
- Repertorium op de lenen van de Hofstede van Meeuwen onder Babyloniënbroek en Dussen
- Repertorium op de lenen van de Proosdij van Sint Pieter te Utrecht onder Arntswaard, Munsterkerk
- Repertorium op de lenen van de Hofstede van Voorne onder Dussen
- Repertorium op de lenen van de Merwede onder Dussen
- Repertorium op de lenen van Heusden onder Dussen
- Repertorium op de lenen van Oudheusden, Emmikhoven en Giessen onder Dussen
- Repertorium op de lenen van de Hofstede Strijen, Arkel, Altena onder Dussen
- Repertorium op de lenen van de Hofstede van Nederhemert onder Dussen
- Repertorium op de lenen van de Grafelijkheid in de Grote Zuidhollandse Waard onder Dussen
- Repertorium op de lenen van de Hofstede Eemstein onder Dussen
- Repertorium op de lenen van de Hofstede Heusden onder Dussen
- Repertorium op de lenen van Leyenberg en Wijtvliet onder Dussen
- Hollandse Genealogische Databank met overzicht van beschikbare repertoria van leenkamers
- Repertorium op de lenen van de Hofstede Boxtel onder Dussen
BRONNEN:
- Vermeldingen onder Dussen in oud-rechterlijke archieven van Werkendam en Woudrichem
- Vermeldingen onder Dussen in diverse Dordrechtse archieven
- Vermeldingen Munsterkerk en Muilkerk in Digitale Charterbank
- Vermeldingen onder Dussen in Oud Notarieel Archief (ONA) Rotterdam
- Vermeldingen onder Dussen in diverse archieven in BHIC Den Bosch
- Vermeldingen onder Dussen in Nationaal Archief Den Haag
- Vermeldingen onder Dussen in decreten Hof van Holland
- Kaarten Hingman-collectie LvHeA in Nationaal Archief Den Haag
- Resolutiën Staten van Holland m.b.t. Dussen bij Instituut voor Ned.Geschiedenis
- Stukken betrekking hebbende op Dussen in archief Godshuizen Geertruidenberg
- Aardrijkskundige namen Dussen
- Dussen in het Rijksarchief 's-Hertogenbosch
- Dussen tienjarige tafels huwelijken (1679-1699, 1811-1922)
- seesink-vanderpluijm.nl: bron van Dussense geslachten
- Dussen tienjarige tafels huwelijken (1811-1922)
KASTEELHEREN EN -VROUWEN VAN KASTEEL DUSSEN:
- Dussen en het kasteel
- Arent II van der Dussen op veldtocht (1396)
- Heren van Brecht: steun voor katholicisme in Dussen (1536-1609)
- Baron van Gendt: herbouw kasteel van bolwerk tot residentie (1609-1628)
- Heren Jacot van Axele, experts in droogmakerijen (1628-1682)
- Rechtzaak: Jacot van Axele tegen weduwe en erfgenamen Baron Walraven van Gendt (1641)
- Heren en Vrouwe Van der Schueren van Hagoort (1682-1727).
- Graven van Groesbeek, kasteelheren te Dussen (1727-1757).
- Markiezen de Croix, kasteelheren te Dussen (1757-1924).
- Toelichting bij de index van de kasteelbibliotheek uit 18de eeuw.
- Index kasteelbibliotheek uit 18de eeuw.
- Carmelitessen in het kasteel te Dussen (1901-1920).
KERK EN SCHOOL:
- Beknopte beschrijving van de geschiedenis van de rooms-katholieke parochie van Dussen
- Kerkvisitaties in 16de eeuw in Dussen
- Liefdesgesticht in Dussen
- Rooms-katholieke Meisjesschool in Dussen
- Enige notities omtrent de openbare jongensschool aan de Dussendijk
- Rooms-katholieke Jongensschool in Dussen
- Openbaar onderwijs voor jongens en meisjes in Dussen Binnen
- Onderwijs voor jongens en meisjes in Hank
- St. Vincentiusvereniging te Dussen
- Katholieke verenigingen begin 20ste eeuw te Dussen
- Kerkkoor Sint Caecilia te Dussen
- Vier eeuwen Hervormd Dussen, een samenvatting
- Geschiedenis Gereformeerde kerk van Dussen
- Geschiedenis Gereformeerde kerk van Dussen
- Meester Boender van de Christelijke Nationaalschool in de Muilkerk
TOPOGRAFISCHE WETENSWAARDIGHEDEN:
- Overzicht van nieuwbouw en verbouw met uitbreiding in de 19de eeuw in Dussen
- Dussen rond de eeuwisseling van 1900
- Industrieterrein De Sluis, historische vergissing
- Bosschen, herkomst van de naam
- Ballekampen, Diebracht en Rommegat, toponiemen verklaard
- Voetballen op Engelenborg
- De veren onder Dussen
- Oorsprong Groot - en Klein Zuideveld te Dussen
- Den Duyl, een apart geval
- Oorsprong straatnaam Hoek te Dussen
- Het wiel achter de Nieuwesteeg
- Reconstructie Achterstraat Dussen
- Bewoningsgeschiedenis Voorstraat Binnen bij begraafplaats
- Bewoningsgeschiedenis Voorstraat Binnen bij kasteel
- Noordeveldse molen in Dussen
- Goey Poort en Hoecxkens aan de Nieuwesteeg
- De Ponsenhoeve in Dussen Binnen
- Boerderij van Wijtvliet en Heijmans in Dussen Binnen 20
- Geschiedenis van het doktershuis in Dussen Binnen
- Geschiedenis van villa Anna Maria in Dussen Binnen
- De Baan, tussen Meeuwen en het Binnen
- (Voor)geschiedenis van boerderij Dussendijk 29
- Van den Hill naar Dussen
ONDERNEMERS EN MIDDENSTAND:
- Eedaflegging in Woudrichem in 1750 door Dussense ambachtslieden.
- Korenmolen De Gunst in Dussen Binnen
- De Sluis, voormalige kern van Dussen Munsterkerk
- De Koppelpaarden aan de Sluis
- Geschiedenis herberg De Zwaan aan de Sluis
- Café De Bocht in de Krekeldraai, de historie
- Van Beurden, ondernemersgeslacht in Dussen
- Ontstaan en ontwikkeling van klompenmakersnijverheid in Dussen
- Ontstaan en ontwikkeling van vlasverwerking in Dussen
- Cichoreifabriek van Cornelis Timmermans in Dussen
- Lotgevallen van De Oliemolen in de Dorpsstraat te Dussen
- Postkantoren in Dussen
- Dussense auto's en motoren 1906-1951
- Reiswijzer door Noord-Braband, jaargang 1859
- Boerenleenbank in Dussen
- Villa Casa Cara in den Hoek
- Touwslagerij In Dussen
- Van Iersel, middenstanders in Dussen
- De Oude Pannenhoef aan de Voogdwerfschesteeg
- Dorpsstraat 49, Van schoenmaker tot kolenboer
- Gezondheidszorg door de eeuwen heen
- Logement De Gouden Leeuw aan de Sluis
- Nefkens, molenaarsgeslacht in Dussen
- Schippers en vissers in Dussen vanaf 18de eeuw
VERENIGINGSLEVEN:
- Fanfare Wilhelmina Dussen, oprichtingsgeschiedenis
- Sportieve muzikanten
- Kermisoekaze van pastoor te Dussen
- Schuttersvereniging De Batavieren uit Dussen
- Mussengilde in Dussen
- Opkomst katholiek verenigingsleven in Dussen
- Hanze-vereniging afdeling Dussen
- Algemeene Coöperatieve Verbruiksvereeniging „Strijd om Hulp", te Dussen
- Kroniek van de Klaitrappers (1965-2009)
DUSSENSE GESLACHTEN:
- Geslacht Lensvelt uit Dussen
- Geslacht Van Mol uit Dussen
- Het verdwenen geslacht Van Kooten te Dussen
- Van Honsewijck, bestuurdersgeslacht in Dussen
- Stael, een regentraditie in Dussen
- Van Brandwijk, wisseling van de macht
- Van Dinteren, kerkbestuurders R.K. parochie in Dussen
- Van der Pluijm, talrijk in Dussen/Hank
- Koops, van Drenthe naar Dussen
- Vingerhoets, een muzikale familie van klompenmakers in Dussen
- Stamboombeschrijving van Vingerhoets uit Dussen
- Jacob Rombout Verschoor, bestuurder in 19de eeuws Dussen
- Sprangers en Van Etten, verwantschap tussen twee bestuurdersgeslachten in Dussen
- Notariaat in Dussen: het geslacht Middelkoop
- Het geslacht Hagoort in Dussen
- Het geslacht Schalken, talrijk vertegenwoordigd in Dussen
- Van Dijk in Dussen, een geslacht van boeren en middenstanders
- Kasper Haspels, timmerman, molenbouwer en bestuurder
- Meijers, boeren en klompenmakers
- Van den Broek, van wever tot aannemer of herbergier
- Geslacht Toethuijs met oorsprong in Dussen
- Geslacht De Rooij, boeren en ondernemers
- Van Biesen gedijt in Dussen
- Van Dongen, een klein imperium aan de Dorpsstraat
- Van Moergestel, van boomkweker tot bestuurder
- Jan Cornelis van Krimpen aan de Sluis, van boerderij tot modehuis
- Lotgevallen van de familie Schneider uit Dussen
- Familie Vollebregt tijdens de Tweede Wereldoorlog, door Niels Drijvers
GRAVEN BERGSCHE MAAS:
- Toestroom van werkvolk voor graven Bergsche Maas
- Typhusepidimie in Dussen als gevolg van het graven van de Bergsche Maas
EERSTE - EN TWEEDE WERELDOORLOG:
- Louis van Iersel, Nederlander in Amerikaanse Dienst
- Dussen tijdens Eerste Wereldoorlog
- Dussen tijdens Tweede Wereldoorlog
- Marius Nederveen verzetstrijder uit Dussen
- Lezing 24 oktober 2019 in De Dussenaar: Dussen tijdens de oorlog
SPORT EN SPORTERS:
- De Profronde van 1937
- Anton Verhoeven's Elfstedentocht van 1954
- De Tour van 1956
- De etappe naar Bordeaux in de Tour van 1956
- Profronde Dussen 1956, eerbetoon aan Leo van der Pluijm
- Frans Stevens in Vredeskoers en Vuelta
- Ad van de Broek, voetballer Nederlands Amateurelftal
- Olympisch zilver in 2004 voor Daniël Mensch
- Voetbalgeschiedenis van s.v. Dussense Boys vanaf 1927
- Voetbal in de klei, geschiedenis van het voetbal in het Land van Heusden en Altena
WEDEROPBOUW EN UITBREIDING:
- Naoorlogse wederopbouw (1945-1959) en uitbreiding (1960-1970)
- De Schakel, medelingenblad voor Ned.Indië-gangers en het r.k.-thuisfront(1948-1949)
NASLAGWERKEN:
Transscripties (3 stuks) vervaardigd door Paul en Anja Seesink-van der Pluijm
- Dussen en zijn Kasteel door Donkersloot (1939)
- Metingen voor inpoldering van de Zuidhollandsche Polder (1669)
- Rekening van de Zuidhollandsche Polder (1679)
- Verslagen Commissaris Koningin van acht visitaties te Dussen tussen 1894-1923
- Geschiedenis N.V. Papierfabriek Maasmond (1873-1951)
- Lezing bij de presentatie van het boekwerk Aan het papier toevertrouwd, over de geschiedenis van de papierfabriek Maasmond te Keizersveer
FIETS- EN WANDELROUTES IN DUSSEN:
- Monumentenroute Dussen
- Fietstocht 2010 langs historische plekken van Dussen
- Fietstocht 2011 langs historische herbergen van Dussen: Toen en Nu
- Wandeltocht door Muilkerk en Munsterkerk
Lezingen geschiedenis van Dussen
Sinds 2006 worden met enige regelmaat lezingen georganiseerd in Dussen e.o.. Deze concentreren zich op de geschiedenis van de kern Dussen, maar soms worden ook aspecten van de regionale geschiedenis onder de loupe genomen en nader belicht. De lezingen gaan vergezeld van power point presentaties met fraaie afbeeldingen, landkaarten en foto's. Echter, vanwege beperkte serverruimte zijn de afbeeldingen niet online beschikbaar. Copyright van de lezingen berust bij de auteur.
DUSSEN IN 1820
Voor een virtuele rondleiding door het Dussen van omstreeks 1820 zie onderstaande webpagina's. Start is bij de Kornsche Sluis om vervolgens in zuidelijke richting via de dijk, het Rommegat, en de voor- en achterstraten van de Baan, het Binnen en d'n Hoek weer aan de Korn terug te keren. Onderweg kunt u uitstapjes maken naar de Nieuwesteeg, Hogedijk en Molenkade.
© Ton Lensvelt, e-mail adres: tonlensvelt@ziggo.nl