Landpoorters van Dordrecht 1521-1527

In de domeinrekeningen van het oude baljuwschap Zuid-Holland komen enkele lijsten voor van Dordtse land- of buitenpoorters uit de periode 1521-1527. Land- of buitenpoorters waren personen die op het platteland woonden in de dorpen rond de stad Dordrecht, daaronder ook inwoners van Dussen Muilkerk en Munsterkerk. Landpoorter zijn had bepaalde voordelen:
- men viel onder de rechtsregels van de stad en profiteerde mee van de stedelijke privileges;
- eventuele juridische zaken werden behandeld door de stedelijke rechtbank en niet meer door de grafelijke baljuw;
- stedelijke tolvrijstelling gold ook voor hun goederen;
- men was vrijgesteld van 'heervaart' (soort van militaire dienstplicht bij mobilisatie of oorlog);
- daarnaast genoot men nog enkele belastingvoordelen zoals vrijstelling van 'schot' (vorm van grondbelasting).
Buitenpoorterij was echter vrij nadelig voor de landsheer, die het verschijnsel dan ook probeerde in te dammen. In de zestiende eeuw hadden alleen de steden Dordrecht, Geertruidenberg en Heusden nog het recht op het houden van landpoorters.
De landpoorters waren in de periode 1521-1527 jaarlijks op 1 oktober twee Philipsguldens verschuldigd; één voor de keizer en één voor de stad. Dat betekende dat de landpoorters over het algemeen welgestelde plattelandsbewoners waren.

Inwoners uit Dussen (Muilkerk en Munsterkerk) ingeschreven als landpoorter van Dordrecht, periode 1521-1527
met toelichting uit Informatie roerende den Verdroncken Waert 1521-1523

Jan Scalxz. (1521-1527) [Van Honswijck, geboren 1488, hij was destijds schout van Dussen Muilkerk]
Dirck Ariensz. (1521-1524, 1526, 1527) [zoon van Adriaen Aertszoon, alias Broeder, geboren 1473 in Sliedrecht, vanaf 1510 clerck van Dussen en aldaar ook wonende, hij was in 1523 schout van Munsterkerk
Ariaen Ariensz. (1522-1527) [Adriaen Aertszoen ook genaamd Broeder, geboren in Sliedrecht in 1441, vijftig jaren (tot 1491) in Sliedrecht gewoond hebbende, daarna te Dussen waar hij omstreeks 1505 op de Grooten Brasser woonde, later op 't Eelandt ook wel Hoech- of Hoogland genoemd,"voor ande Dussen upte kant van den water" (daar waar het buitenwater ophield en Dussen begon), buitendijks (Kornsedijk) tussen Goepoorte en De Laer, in een landhuis genaamd Muggenburcht. Hij was gehuwd met Adriana en had tenminste 3 zonen: Dirick Adriaenszoen, Jan Bruins (Adriaenszoen) en Pieter (Broer) Adriaen Aertszoen.]
Claes van Camp (1522-1524) [Claes van Campen had buitendijks de Kornsedijk land te Dussen in eigendom]
Willem Hugez. (1522) [zie nr. 192, 208 waarin hij verklaringen aflegt, echter deze Willem Huijgezoen, woenende up Hardincxvelt, oudt ontrent XLVI (46) jaeren, seijt bij zijnen eede dat hij up Hardincxvelt geboeren is, maer heeft te Waspijck vijf a oft zes jaeren gewoent naer hij twaelf jaer oudt was.]
Melis Voppen (1523-1527) [geen achtergronden bekend].
Wouter Joosten (1523-1526) [was bekend met de situatie in het gebied Wijffliet onder Dussen]
Arien Ariensz. (1524) [Ariaan van den Eik Aartszn behoorde in 1516 tot het college van richter en heemraden in Dussen in Muilkerk.]
Jan Ariensz. (1524-1527) [ook genoemd Jan Bruinssen, zoon van Adriaen Aertszoon, alias Broeder,
Jan Huijgez. (1527) [zie verklaring 93: had buitendijks de Kornsedijk land te Dussen in eigendom]
Jan Gerritsz. (1527) [zie verklaring 158: vander gemeente inden Dussen openbaerlijck indie kercke schaeringe gedaan Wouter Claessen, Jan Geeritszoen van Jan de Boije te Berch zeven mergen XIIII schaer.
Jan Dircxz. (1527) [zie verklaring 93 en 94: had buitendijks de Kornsedijk land te Dussen in eigendom en woonde aan het eind van de Rommegatsedijk op de grens met Meeuwen.]

Bronnen:

'Nijet dan water ende wolcken' De onderzoekscommissie naar de aanwassen in de verdronken Waard (1521-1523), Valentine Wikaart e.a., ZHC Tilburg 2009.
Ons Voorgeslacht, jaargang 1994, p. 215-226, Landpoorters van Dordrecht 1521-1527 door Ir. C. Sigmond.

Terug naar Streekhistorie


© Ton Lensvelt, e-mail adres: tonlensvelt@ziggo.nl