Geslacht Van Kooten

Het verdwenen geslacht Van Kooten uit Dussen

De geslachtsnaam Van Kooten, Koten, Cooten is waarschijnlijk een zogenaamde herkomstnaam. In Utrecht ligt het dorp Cothen, onderdeel van de gemeente Wijk bij Duurstede. Bij de volkstelling van 1947 was de familienaam het sterkst geconcentreerd in de provincie Utrecht met direct daar achteraan Zuid-Holland, Noord-Holland en Gelderland. Op beperkte schaal kwam de naam ook in Noord-Brabant voor. Thans is de geslachtsnaam in Dussen niet meer vertegenwoordigd.

De oudste vermelding in Dussen is die van Jasper Claassen van Koten gehuwt met Peeterken Jansz van Hees en dateert van eind zeventiende eeuw. In dezelfde akte wordt ook een zuster van Jasper vernoemd: Anneken van Koten. Daarvoor al wordt de naam vernoemd in Heusden waar een uit Utrecht afkomstige soldaat gelegerd is die te Veen zijn bruid vindt. Wat later zijn er vermeldingen van de naam in Drongelen en Babyloniënbroek. Of dat deze vermeldingen alsmede die in het Dussense verband houden met de soldaat uit Utrecht staat niet vast en is hachelijk om te veronderstellen.

Hendrick de tweede zoon van Jasper Claassen huwt in 1709 met een Dussens meisje Margarita de Roij en zij krijgen een hele kinderschaar. Blijkbaar moet het de Van Kooten's vrij spoedig daarna al redelijk voor de wind gaan want een zoon van Hendrick, Jasper genoemd naar zijn opa en getrouwd met Pieternella de Gast, bekleedt in 1782 de positie van schepen van Muilkerk. Dergelijke functies werden over het algemeen slechts toebedeeld aan invloedrijke personen met meestal behoorlijk wat grond in eigendom. Ook een kleinzoon van Hendrick, ook Hendrik geheten, vervult in 1806 de rol van schepen van Muilkerk. Die veronderstelde gegoedheid blijkt eveneens uit de huwelijken van enkele dochters van Hendrick en Margarita met zonen van geslachten van aanzien. Zo trouwt Klassina met Cornelis van der Beek uit Broek en vindt Elisabeth haar huwelijkpartner in Hermen Verschoor uit De Werken. Bij haar overlijden wordt voor Elisabeth een impost geheven van f. 30,-- zijnde 1e classis.

De geslachtslijn in Dussen, die de gereformeerde religie aanhing, zet zich voornamlijk voort via Bastiaan, de oudste zoon van Hendrick en Margarita. Bastiaan huwt met Megcheltje Peters van Waarthuijzen (?-1783). Uit dit huwelijk worden in ieder geval drie kinderen geboren: Hendrik (de schepen van Muilkerk in 1806), Antony en Grietje.
De oudste zoon, Hendrik, trouwt te Dussen in 1775 met Lena Elisabeth Ouwerkerk ook een vooraanstaand geslacht in Dussen. Ze krijgen een uitgebreide kinderschaar, maar nogal wat kinderen komen vroegtijdig te overlijden. Daarbij is het opvallend dat de kinderen van het manelijk geslacht in de kerk van Muilkerk in Dussen Binnen begraven worden, dit in tegenstelling tot hun jong overleden dochters. Hun zoon Gerrit bewoont omstreeks 1832 samen met zijn zoon Cornelis van Kooten een boerderij aan de Baan, tussen de Voor- en Achterstraat, ter hoogte van de aansluiting met de Diebracht. Een van hun dochters, Mechelina, trouwt in 1811 met Cornelis Rombout, een welgestelde boerenzoon. Het gezin omvat in ieder geval vijf dochters maar ook een zoon Johannes Rombout. Zij wonen aan de Sluis, waar nu H.R. Koppelpaarden gevestigd is. In 1842 is hun woonboerderij slachtoffer van brandstichting, een brand met grote gevolgen. Een vijftal omliggende panden alsmede de in 1826 gebouwde tegenoverliggende rooms-katholieke kerk worden eveneens prooi van de vlammen en leggen het nieuwe hart van Dussen Munsterkerk in as.

De tweede zoon Antony trouwt in 1778 met Anna Pellecaan uit Dussen. Dit gezin vormt de geslachtslijn die de familienaam in het negentiende eeuwse Dussen vorm zal geven.
Een zoon Bastiaan Antonisse, geboren in 1783, trouwt met Helena van Dalen uit Dussen. Het gezin kent tenminste vijf kinderen: Eimert, Antonie, Peter, Adriaan en Arina Adriana. De oudste zoon Eimert huwt met Elisabeth Rombout. Een van hun dochters is Helena die in 1853 met de welbekende Abraham van Dijk - de vader van Toon van Dijk (Toon van Bramme) - in het huwelijk treed. Een andere zoon is Antonie, in 1833 getrouwt met Helena Pellekaan uit Emmikhoven. Hij is vermoedelijk degene die bij z'n huwelijk de in 1782 gebouwde monumentale boerderij in de Muilkerk ter hoogte van de aansluiting met de Kornsedijk heeft betrokken. Of de hofstede - later ook wel Jannahoeve genoemd - daarvoor al familiebezit was en of zijn vader Bastiaan Antonisse van Kooten de boerderij in 1782 misschien ook zelf heeft laten bouwen, dan wel aangekocht heeft, is niet bekend.

Een andere zoon uit het huwelijk van Antony met Anna Pellecaan is Hendricus die in 1825 trouwt met Teuntje Koekoek. Hoewel ook uit dit gezin een behoorlijk aantal kinderen voortspruit, bestaat de indruk dat deze tak niet bijster welgesteld was. Hendricus wordt in de burgelijke stand ook slechts aangeduid als bouwman. Wel trouwt een van hun kleindochters in 1876 met een zekere Cornelis Haspels, wat weer familiebanden veronderstelt met Kasper Haspels, de aannemer/timmermans tevens gemeenteraadslid in Dussen die de voormalige dokterswoning in het Binnen voor zijn gezin bouwde.

Merkwaardig genoeg stokt het daarna met de Van Kooten-vermeldingen in de burgelijke stand. De prachtige boerderij in de Muilkerk kwam in bezit van Helena van Kooten en haar man Abraham van Dijk, vanwege de goede oudedag-zorg door Helena aan Antony gegeven, en later van hun zoon Toon van Dijk (van Bramme). Naast Antony van Kooten en Cornelis en Gerrit heeft in 1832 ook een zeker Bastiaan van Kooten uit Meeuwen land in bezit in Dussen, maar het meest sprekend waren toch de bezittingen in combinatie met de indrukwekkende hofstede in de Muilkerk van Antony van Kooten. Hij was ook degene die een stuk land in de Zuidhollandsepolder aan de gemeente Dussen verkocht voor de realisatie, in 1873, van een Algemene Begraafplaats met baarhuisje (Laarhuisje), die overigens nimmer in gebruik genomen werd.

Bronnen

Genealogische bronnen ISIS en Genlias
Kadastergegevens, kaarten en OAT, van gemeente Dussen in 1832
DTB/BS Dussen in Streekarchief Heusden

Terug naar Streekhistorie


© Ton Lensvelt, e-mail adres: tonlensvelt@ziggo.nl