Voetballen op Engelenborg

In 1965 werd tegenover het kasteel in Dussen een nieuw sportpark geopend. In eerste aanleg met een speel- en trainingsveld voor Dussense Boys, in 1977 uitgebreid met een tweede voetbalveld. In 1976 kwamen daar de tennisvelden bij en nog wat later een hockeyveld dat sinds 1990 in gebruik is bij de kaatsvereniging. Als naam van het sportpark werd gekozen voor Groot Zuideveld, naar het gebied waarin het gelegen is.

Nader onderzoek heeft uitgewezen dat voor de realisatie van het sportpark een drietal percelen aangekocht werden van landbouwer Marinus Verbunt, gepacht door zijn schoonzoon Harry van Honsewijk. Van west naar oost waren dat de percelen: Laantje, Engelenberg en Vijfhont, allen gelegen in het Groot Zuideveld tussen de Achterstraat van het Binnen en het water van het Vlietje. Navraag bij mevrouw Anna van Honsewijk-Verbunt, dochter van de verkoper en echtgenoot van de pachter, bevestigde dat het voetbalveld destijds werd aangelegd op de voorste Engelenberg, zo genoemd omdat de Engelenberg uit een voorste en achterste perceel bestond. Het Laantje - een langgerekt en smal perceel beplant met hakhout - vormt thans het westelijke schouwpad langs het sportpark. De naam Laantje en Vijfhont zijn duidelijk afgeleid van de perceelsvorm, maar Engelenberg heeft een andere oorsprong.

Er zijn meedere varianten van de naam bekend. Waarschijnlijk is de naam van het perceel oorspronkelijk Engelenborg geweest en is dat in de volksmond verbasterd tot Engelenberg. In 1820 waren de percelen Laantje, Engelenberg en Vijfhont eigendom van de kasteelheer; op dat moment Markies de Croix. Vijftig jaar later, in 1870, had de toenmalige kasteelheer de percelen nog steeds in eigendom waarbij de Voorste Engelenburg (let op naamvariant) verpacht werd aan Gerrit Kastelijn voor 156 gulden en de Achterste Engelenburg aan Roeland Middelkoop voor hetzelfde bedrag. Het Laantje en het voorliggende perceeltje De Laan fungeerden blijkbaar als een soort ontsluitingsweg want hoewel ook in bezit van de kasteelheer werden deze perceeltjes niet verpacht. In november 1919 kwam al het land van de kasteeleigenaren, destijds Graaf D'Ursel en Gravin de Croix, onder hamer; ook de Voorste - en Achterste Engelenberg en Het Laantje. Wie de koper was is niet bekend.
In 1609 kocht Baron Walraven van Gendt het kasteel van Anna van Brecht. Van hem is bekend dat hij niet alleen het kasteel grondig liet renoveren tot wat het nu is, maar dat hij ook het landbezit aanzienlijk uitbreidde om daarmee voldoende inkomsten te waarborgen om het kasteel te kunnen onderhouden. Waarschijnlijk heeft Baron van Gendt tijdens zijn bewind (1609-1626) de betreffende percelen gelegen tegenover het kasteel aangekocht. In die tijd, toen de landmeetkunde nog in de kinderschoenen stond en het kadaster nog moest worden uitgevonden, was het heel gebruikelijk om percelen ter onderscheiding een naam te geven. De moeder van Baron Walraven van Gendt heette Walravina van Rossem en voerde als adellijke titels: vrouwe van Herwijnen en Engelenborg. Het is alleszins aannemelijk dat Walraven van Gendt – die kennelijk zelf naar zijn moeder vernoemd was – als eerbetoon aan haar een door hem aangekocht perceel de naam van Engelenborg heeft gegeven.

Een en ander betekent dat de naam van het huidige sportpark in Dussen een wat al te generaliserend karakter draagt. De sportvelden, ook die van de tennis en kaats, liggen weliswaar in het Groot Zuideveld, maar zijn dus gerealiseerd op de voorste (voetbal) en achterste (tennis en kaats) Engelenborg. Een vernoeming naar deze oorspronkelijke perceelsnaam had dus meer voor de hand gelegen.

Bronnen

Interview met mevrouw Anna van Honsewijk-Verbunt in maart 2010.
Gemeentearchief Dussen in Streekarchief Heusden.
Kadaster 1832 Gemeente Dussen, kaarten en OAT-register.
Zevenhonderd jaar Kasteel Dussen (2007)
www.biografischportaal.nl inzake Baron Walraven van Gent
Streekarchief Land van Heusden en Altena, Heusden, Notariële archieven, 1585 - 1935, toegang 0130, inventarisnummer 0866, Minuutakten van notaris L.J. Verberne, Dussen, 1870 - 1871, No. 54 d.d. 21-4-1870
Gorinchems Nieuwsblad, november 1919
Heusdens Nieuwsblad, 19 november 1919

Terug naar Streekhistorie


© Ton Lensvelt, e-mail adres: tonlensvelt@ziggo.nl