Detailkaart van de Diebracht met t/o daarvan gelegen Ballekampen tot aan Baansche Achterstraat uit 1832 met perceelbeschrijving
Op 21 oktober 1832 werd onder supervisie van ir. L.J. Kuijk van het kadaster de Gemeente Dussen in kaart gebracht. Onderverdeeld in een tiental secties werd de gehele gemeente opgemeten en in detailkaarten uitgewerkt. In de Oorspronkelijk Aanwijzende Tafels (OAT) werd aanvullende informatie per perceel beschreven. Tevens werden hierin de eigenaren opgetekend. Deze webpagina geeft een inzicht van de situatie in de Diebracht te Dussen in 1832.
In de tabel hieronder worden de percelen op het afgebeelde kaartje beschreven ten oosten van de Diebrachtse straat, tot aan de Baansche Achterstraat. Hier was ook de grens tussen de gemeente Dussen en Meeuwen. Ook de voor een belangrijk deel niet op het kaartje voorkomende percelen die ten westen aan de Diebrachtse straat grenzen worden beschreven. De afmetingen zijn weergegeven in Nederlandsche bunders, vierkante roeden en vierkante ellenDe naam Ballekampen heeft vermoedelijk te maken met de typische (grens)ligging van het gebied: oostelijk van de Diebracht, op de grens met Meeuwen. In dat geval zou de naamgeving afgeleid kunnen zijn van het woord “balling” wat zoveel wil zeggen “als uit het land gebannen”.
Bron: Glossarium zeventiende-eeuws Nederlands van dr. P.J.G. van Sterkenburg (1977)
Een andere mogelijk is dat de naam zijn oorsprong vindt in het aanvankelijke eigendomsrecht na ontginning. Dan zou Ballekampen afgeleid kunnen zijn van het Middelnederlandsche woord Balmondich. Dit heeft als betekenis dat het eigendomsrecht na de dood van de oorspronkelijke eigenaar aan de “den heer” vervalt. Met andere woorden de ontginner had het betreffende perceel in vruchtgebruik, maar dat ging niet over op zijn erfgenamen.
Een derde mogelijkheid is dat het gebied van kleine natte perceeltjes slechts een geringe landbouwwaarde had. In het Middelnederlands werden voorwerpen van weinig waarde aangeduid met het woord Bal.
Bron: Middelnederlandsch handwoordenboek van J. Verdam (1932)
Kadasterkaartje van de Diebrachtse straat met de oostelijk daarvan, in Ballekamp, gelegen percelen tot aan de Baansche Achterstraat en de gemeentegrens van Meeuwen. Het betreft een detail van de kadasterkaart van de Gemeente Dussen, Sectie H, genaamd Zuideveld, Eerste Blad, opgemeten door landmeter eerste klasse Van Driel.
Percnr | Eigenaar | Omschrijving | Grootte (b.r.e.) |
---|---|---|---|
534 | Joost Ophorst, Loon op Zand | Weiland | 1.51.80 |
535 | Wed/Kind Jasper van Turnhout, landbouwer, Meeuwen | Grient | 1.05.70 |
536-538 | Jan van Dingen, landbouwer, Capelle | 3perc Weiland | 3.53.80 |
539-540 | Wed Wouter Heijmans, Vrijhoeve-Capelle | 2perc Weiland | 4.16.90 |
541 | Diaconie Armen Meeuwen | Bouwland | 0.42.10 |
542 | Bastiaan de Rooij, landbouwer | Bouwland | 0.21.40 |
543 | Peter Willemse Zijlmans, Capelle | Bouwland | 1.30.70 |
544 | Wed Antonius de Bont, Capelle | Weiland | 1.36.10 |
545 | Wed. Joost Snoek, arbeider, Meeuwen | Weiland | 0.96.60 |
546 | Bastiaan van Kooten, arbeider, Meeuwen | Weiland | 1.19.90 |
547-549 | Bastiaan de Rooij, landbouwer | 3perc Bouwland | 3.01.00 |
550-551 | Wed Martinus de Roon, Capelle | 2perc Weiland | 2.81.50 |
552 en 554 | Cornelis Janse Schoenmakers, Waspik | 2perc Weiland | 1.78.50 - 1.38.20 |
553 | Cornelis Gert van Kooten | Weiland | 1.51.70 |
Verder, naar de Baansche Achterstraat
Samenvatting
Het ten oosten (Ballekamp) en direct ten westen van de Diebrachtse straat gelegen land was vrijwel allemaal in bezit van niet-Dussense ingezetenen. Uitzondering daarop vormde de percelen bouwland van Bastiaan de Rooij en een perceel weiland van Cornelis Gert van Kooten. Naar de redenen waarom dit deel van het Groot Zuideveld overwegend in eigendom was bij niet-Dussense ingezetenen, blijft het vooralsnog gissen.